Wyprawa łowiecka do lasu najczęściej kończy się na podziwianiu przyrody i kontemplowaniu pięknych widoków. Jednak czasami zdarza się, że Św. Hubert podarzy i myśliwemu uda się coś strzelić. W większości przypadków wypatroszona zwierzyna trafia do punktu skupu (pozyskane zwierzę jest własnością zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego), ale bywa też, że myśliwy chciałby posmakować dziczyzny. Wykupuje wtedy tuszę zwierzyny, którą strzelił i co dalej ?
Pierwszym etapem obróbki tuszy (oczywiście już wypatroszonej) jest oskórowanie – i tu dochodzimy do właściwego tematu – czym to zrobić ?
Oczywiście oskórować możemy nawet szkłem z potłuczonej butelki, ale czy chodzi o to żeby utrudniać sobie życie ? Na pewno o wiele, wiele łatwiej, przyjemniej i szybciej zrobimy to nożem dedykowanym właśnie do skórowania.
Jakie minimalne wymogi powinien spełniać taki nóż ?
Ostrze.
Nie za długie – skórowanie prowadzimy przy użyciu bardzo łukowatej głowni, na małym odcinku, więc 8 cm w naszych warunkach w zupełności wystarczy, przy czym długość ostrza powinno się dopasować do indywidualnych preferencji i budowy anatomicznej, zwłaszcza ręki. Jednemu bardziej przypasuje 3 cm ostrza, a drugiemu źle się będzie skórowało przy głowni krótszej niż 8 cm. Przy dłuższej głowni duża część ostrza byłaby niewykorzystana, a zwiększałaby tylko wagę. Ma to niebagatelne znaczenie jako, że skórowanie wykonujemy dość długi czas pracując bardzo intensywnie nadgarstkiem góra-dół. Poza tym im krótsze ostrze tym większą mamy kontrolę nad całym ostrzem (spróbujcie napisać jakąś literę trzymając za koniec 2 cm ołówka, a potem spróbujcie napisać tą samą literę (tej samej wielkości) trzymając za koniec 15 cm ołówka – będziecie wiedzieli o czym mówię). Druga sprawa to grubość ostrza – przy skórowaniu nie ma jakichś wielkich obciążeń, więc nie ma najmniejszego sensu stosowanie stali grubszej niż 3 mm (znowu chodzi o wagę głowni). Szlif jak najwyższy – co prawda profil nie ma być jak w brzytwie, ale powinien iść dosyć wyraźnie w tym kierunku. Skórowanie to dosyć precyzyjny proces i tu najważniejsze są zdolności cięcia oraz łatwość i szybkość podostrzania w trakcie. Oczywiście nie można przesadzać z „cienkością” głowni, bo jednak przy skórowaniu czasami będziemy natykać się na twardsze miejsca (kość, chrząstki), a nie chcemy żeby ostrze się uszkadzało w takich momentach.
Rodzaj stali – przy skórowaniu głownia pracuje cały czas w warunkach zwiększonej wilgotności, więc oczywiste jest, że stal powinna być nierdzewna. Jednocześnie proces skórowania jest dosyć długi i warto byłoby mieć nóż, którego nie trzeba będzie podostrzać w trakcie skórowania. Niestety pogodzenie nierdzewności i długiego trzymania ostrości jest możliwe praktycznie tylko w stalach proszkowych, co oznacza wysoką lub bardzo wysoką cenę za nóż.
Dlatego warto się zastanowić :
raczej nie warto inwestować w bardzo drogi nóż z nierdzewnej stali proszkowej – lepiej postawić na stal rdzewną (o wiele tańszą), ale długo trzymającą ostrze – w końcu co za problem wyczyścić i naoliwić nóż 2-3 razy w roku J, świetnym kompromisem jest tu stal D2,
Nie mamy czasu/nie lubimy/jesteśmy leniwi (niepotrzebne skreślić) dbać o ostrze – ewidentnie powinniśmy zainwestować w nóż z ostrzem z nierdzewnej stali proszkowej hartowanej na min. 61 HRC, najpopularniejsze stale – M390, M398,
Sztych – generalnie przy skórowaniu ostry sztych jest niepotrzebny, ale warto go mieć dla wygody – czasem w załomach skóry trzeba się trochę zagłębić i wtedy nie trzeba sięgać po drugi nóż.
Rękojeść.
Najważniejsze na co trzeba zwrócić uwagę to linia rękojeści i ostrza – sztych powinien być wyraźnie podniesiony w stosunku do linii rękojeści patrząc z boku. Chodzi o to, żeby nie uginać bez potrzeby nadgarstka, dłoń powinna pracować w jak najbardziej możliwej, naturalnej pozycji. Poza tym uchwyt powinien być pokryty materiałem, który nawet zapaćkany krwią nie będzie się ślizgał – te warunki spełnia większość materiałów używanych obecnie do produkcji rękojeści – drewno, micarta, poroże. Dodatkowo sprzyjającym faktem jest to, że krew w cienkiej warstwie (np. na rękojeści) bardzo szybko zasycha i daje dodatkową, porowatą warstwę, która zapobiega ślizganiu się noża w dłoni.
Jeśli chodzi o jelec, to nie jest konieczny – przy skórowaniu większość pracy polega na ruchach nadgarstka góra-dół przy lekkim pociągnięciu do siebie. Nie ma tu przeciążeń przy wbijaniu sztychu, które wymagałyby blokady w postaci jelca, natomiast głowica rękojeści powinna być tak dopasowana, żeby zapewnić pewny chwyt właśnie przy pociągnięciach ostrza do siebie.
Poza powyższymi rękojeść powinna być wygodna, odpowiadać długością, kształtem i walorami wizualnymi temu, kto będzie się nożem posługiwał.
Podsumowując.
Zastanówmy się jak często będziemy skórować (dotyczy to nie tylko dziczyzny). Jeśli przewidujemy, że będzie to okazjonalnie (raz na rok, raz na kilka lat), to bez sensu jest wydawanie pieniędzy na specjalny nóż do skórowania. Damy radę to zrobić nożem np. do patroszenia. Będzie to bardziej długotrwałe, męczące, no ale to w końcu będzie „święto” raz w roku czy raz na kilka lat. Jeśli przewidujemy częstszą obróbkę tusz – bezwzględnie zainwestujcie w dobry nóż do skórowania – inaczej zawsze skórowanie będzie stanowiło katorgę.
Podobnie ze stalą na głownię – jeśli będziemy skórować rzadko albo lubimy dbać o nóż – stawiajmy raczej na stal rdzewną, ale twardą (min. 61 HRC). Co prawda po każdym skórowaniu musimy nóż wyczyścić, ale odwdzięczy nam się dłuuugim czasem cięcia bez ostrzenia.
Trudno ocenić czy rękojeść noża, który kupujemy przez internet będzie dobrze leżała w naszej dłoni, tym niemniej jeśli porównamy wymiary i kształt z jakimkolwiek nożem, który mamy w domu i dobrze nam leży w ręce, to bardzo się nie pomylimy.
Powyższe informacje są tylko ogólnymi wskazówkami, które każdy konfrontując z własnymi predyspozycjami i upodobaniami może wykorzystać przy wyborze najodpowiedniejszego noża dla siebie.
U nas znajdziesz profesjonalne noże do skórowania, dopracowane w każdym calu.
Autor: Mieszko Godlewski GARUCHI KNIVES
